Basaalcelcarcinoom

Wat is het?

Basaalcelcarcinoom (BCC) is een kwaadaardige tumor die de bovenste huidlaag (epidermis) aantast. Het is een langzaam groeiende en glanzende bult, met een huidskleurige of roze kleur. Het is de meest voorkomende vorm van huidkanker; ongeveer 85% van alle soorten huidkanker in Nederland betreft een basaalcelcarcinoom.

Voorheen kwam het vooral voor bij ouderen, echter door toename van zonblootstelling komt het op steeds jongere leeftijd voor.

Herkennen & kenmerken

• Vormen kunnen verschillen, van een open zweer, rode vlek, glanzende bult, litteken-achtige plek of roze groei met een verheven rand.
• Vaak op het lichaam wat veel zonlicht krijgt zoals het gezicht, hoofd en nek.
• Bij een donkerdere huidskleur is de helft van de basaalcelcarcinomen gepigmenteerd (bruin van kleur).
• Het groeit over het algemeen langzaam
• De tumor verspreidt zich zelden naar andere delen van het lichaam.
• De omringende huid, weefsels en zelfs bot kan aangetast worden als het niet behandeld wordt.

Risicofactoren

De grootste risicofactor is langdurige blootstelling aan UV-straling van de zon of zonnebanken, met name voor mensen met een licht huidtype. Mensen met een minder goed functionerend immuunsysteem (bijvoorbeeld door AIDS of mensen die een orgaantransplantatie hebben ondergaan) lopen ook een hoger risico. Het immuunsysteem is hierbij namelijk minder goed in staat om beschadigde cellen op te ruimen. 

Andere risicofactoren zijn ouderdom, genetische aandoeningen en blootstelling aan arseen.

Behandelingen

De behandeling hangt af van de lokalisatie en de groeiwijze van het BCC. Als het oppervlakkig groeit (superficieel basaalcelcarcinoom), dan volstaat een medicinale crème (imiquimod of efudix crème), of cryotherapie met vloeibare stikstof als behandeling. Alle BCC’s met een andere groeiwijzen dienen chirurgisch verwijderd te worden. Dit gebeurt meestal onder lokale verdoving.

Bij grote BCC’s in het gezicht wordt vaak een andere methode voor chirurgische verwijdering toegepast, namelijk de Mohs micrografische chirurgie. Hierbij wordt het BCC in gedeelten weggehaald, waarbij direct onder de microscoop gekeken wordt of het BCC volledig verwijderd is.

Soms zijn er meerdere rondes nodig voor volledige verwijdering. Dit gebeurt op dezelfde dag. Deze methode is geschikt om zo min mogelijk gezonde huid te verwijderen en een zo klein mogelijk litteken achter te laten. 

Terugkerende BBC

Mensen met een BCC ontwikkelen in 40% van de gevallen een tweede BCC binnen 5 jaar tijd. Gedurende drie jaar voert daarom de huisarts of dermatoloog een controle uit bij mensen met meer dan twee basaalcelcarcinomen. Soms ontstaat er een korstje of zweertje, dat spontaan kan bloeden. Het kan op elk deel van het lichaam voorkomen, maar wordt het vaakst aangetroffen op de gebieden die het meest aan de zon zijn blootgesteld.

Wat kan ik zelf doen?

• Bescherm de huid tegen UV-straling door het gebruik van zonnebrandcrème, beschermende kleding en het vermijden van overmatige blootstelling aan de zon. 
• Ga vooral niet onder de zonnebank. Zonnebanken/lampen verhoogt het risico op BCC met 24-29%.
• Doe regelmatig huidcontroles
• Neem contact op met de huisarts bij een verdacht plekje.

Een basaalcelcarcinoom zaait zelden uit naar andere delen van het lichaam. Soms kan een basaalcelcarcinoom er al jaren zitten en niet eerder zijn ontdekt, de zogenaamde “reuzen”. Dit kan wel lokale wonden geven als het onbehandeld blijft. Twijfel je? Neem contact op met de dermatoloog.